Ο Mony Elkaim έφυγε από κοντά μας την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2020.
Το έργο του, τεράστιο, πολυδιάστατο, πολυεπίπεδο, συνυφασμένο με την προαγωγή της συστημικής σκέψης, την θεσμική αναγνώριση της συστημικής προσέγγισης και την προάσπιση του status των οικογενειακών θεραπευτών στην Ευρώπη.
Με καταγωγή από το Marrakech, «γεννημένος σε μια ατμόσφαιρα ζεστασιάς και γιορτής» όπως έλεγε, ειδικεύτηκε στην Νευροψυχατρική στο Université libre de Bruxelles (ULB) και μετέπειτα στο Albert-Einstein College of Medicine στην Αμερική όπου άσκησε την κοινωνική και κοινοτική ψυχιατρική με περιθωριοποιημένες οικογένειες στο Bronx. Επιστρέφοντας στο Βέλγιο συνέχισε την πρακτική της κοινοτικής ψυχιατρικής στο πρωτοπόρο Κέντρο Ψυχικής Υγείας La Gerbe. Το 1979 ιδρύει στις Βρυξέλλες το Ινστιτούτο Μελέτης της Οικογένειας και των Ανθρώπινων Συστημάτων. Καθηγητής στο Université libre de Bruxelles, έγινε Υπεύθυνος της Μονάδας Συστημικής Θεραπείας στον τομέα Ψυχιατρικής στο Ηôpital Erasme του ULB. Το 1979 δημιούργησε το πρώτο γαλλόφωνο περιοδικό της οικογενειακής θεραπείας « Cahiers critiques de thérapie familiale et de pratiques de réseaux » και το 2003 την συλλογή «Couleur Psy». Από τα βιβλία του Si tu m’aimes, ne m’aime pas : approche systémique et psychothérapie (Seuil, 1989), Où es–tu quand je te parle? (Seuil, 2014), Vivre en couple : plaidoyer pour une stratégie du pire (Seuil, 2017), έχει μεταφραστεί στην ελληνική γλώσσα το πρώτο με τίτλο ‘Αν μ’αγαπάς, μην μ’αγαπάς’. Πρότεινε μια σύνθεση των διαφορετικών σχολών του συστημικού χώρου προσκαλώντας τους ίδιους τους ιδρυτές ή τους διαδόχους τους να παρουσιάσουν την προσέγγισή τους στο βιβλίο Panorama des thérapies familiales (Seuil, 1995).
Με απαράμιλλη πίστη, επιμονή και ‘ συστημική’ συνέπεια προσπαθούσε να φέρνει κοντά ανθρώπους, ιδέες, πρακτικές από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 με την οργάνωση και τον συντονισμό του διεθνούς Εναλλακτικού Δικτύου στην Ψυχιατρική (Franco Basaglia, Giovanni Jervis, Félix Guattari, Roger Gentis, Françoise et Robert Castel, David Cooper et Ronald Laing) και αργότερα την δεκαετία του ΄80 με την διοργάνωση των πρώτων μεγάλων συνεδρίων οικογενειακής θεραπείας στην Ευρώπη μαζί με τους συνεργάτες του Ινστιτούτου του. Στα συνέδρια αυτά, τα οποία έδωσαν μια μεγάλη ώθηση στο συστημικό κίνημα, είχαν προσκληθεί οι πρωτοπόροι της οικογενειακής θεραπείας από την Αμερική και την Ευρώπη καθώς και οι εκπρόσωποι της αντι-ψυχιατρικής. Ιδρυτής το 1990 της Eυρωπαϊκής Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας (ΕFΤΑ) και Πρόεδρος για πολλά χρόνια, μετέπειτα Πρόεδρος του Επιμελητηρίου των Εκπαιδευτικών Ινστιτούτων (EFTA-TIC) δημιουργούσε αδιάλειπτα πλαίσια συνεύρεσης των συστημικών οικογενειακών θεραπευτών, εκπαιδευτών, εποπτών που δραστηριοποιούνταν σε διαφορετικές χώρες της Ευρώπης διευρύνοντας αυτές τις ανταλλαγές και με ‘μακρινούς’ συναδέλφους από άλλα μήκη και πλάτη της συστημικής γεωγραφίας. To 2017 τo ‘βραβείο Sigmund Freud της ψυχοθεραπείας της πόλης της Βιέννης ’ αναγνώρισε την πορεία του στον χώρο και τον ρόλο του ως πρωτοπόρου.
Ο Μony με το σπινθηροβόλο βλέμμα, βαθιά ανθρώπινος, ακούραστος, μαχητής, με τη ζεστή του αύρα ως δάσκαλος με συντρόφευσε σε συστημικά ταξίδια, όπου από συγκίνηση σε συγκίνηση, τόποι μεστοί σε νοήματα και προοπτικές ξεπρόβαλλαν…
Αντίο αγαπημένε Mony
Οι σιωπηλές θύμησες αναδύονται με ηχηρό τρόπο και γεμίζουν μαγικά τη ρωγμή που ανοίγει ο χρόνος των συναντήσεων που δεν θα γίνουν πιά…
Έλενα Καρκαζή